Uitgever - R.J. Schierbeek |
|
 |
Berend Brugsma (1797-1868) was de eerste die in Nederland een aanschouwingsmethode met platen maakte (1837). Hij maakte daarvoor gebruik van platen die in Duitsland door de pedagoog C. Wilke voor het onderwijs aan doofstomme kinderen waren ontworpen. Uitgebreide beschrijving: 1839: De Groninger onderwijzer Berend Brugsma had met reisbeurzen van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen in 1834 en 1838 Duitsland bezocht, waar hij de wandplaten van Reimer en H.C. Wilke ontdekte. Op initiatief van Brugsma en Groninger uitgever R.J. Schierbeek jr. werden 20 Duitse handplaten van Wilke, platen voor het doofstommen onderwijs, besteld en toegezonden gekregen vanuit Berlijn en daarna licht bewerkt tot een Nederlandse uitgave die herhaaldelijk is herdrukt. (Plagiaat had in die tijd niet de connotatie die het thans heeft). Hij introduceerde de platen in Nederland en schreef een Nederlandstalige handleiding, die in 1840 zelf in het Duits werd vertaald. Die litho’s uit 1839 werden eerst gedrukt op folio-vellen papier van 48x40 cm en dan in vier stukken verdeeld tot handkaarten op boekpagina-formaat van ongeveer 24x20 en dan op losse kartonnetjes geplakt. 1863: Die oorspronkelijke Duitse afbeeldingen wilde Schierbeek hergroeperen en deels vergroten tot echte wandplaten, want die waren in opkomst en daar zag hij handel in. Die selectie, hergroepering en vergroting van bestaande handkaart-afbeeldingen is een proces dat Brugsma heeft geleid, met medewerking van lithografen van steendrukkerij Van de Wijer. Dit leidde tot een nieuwe serie van 40 schoolplaten die dus gebaseerd op of geïnspireerd zijn door de H.C. Wilke platen. In tegenstelling tot de handplaten uit 1839 konden deze platen aan de muur worden opgehangen en vallen ze dus onder schoolwandplaten. Je kon ze gekartonneerd bestellen in een houten doos. 1885: De Schierbeek platen van 1863 worden qua kleding gerestyled en opnieuw uitgegeven. Gezien de fa. Schierbeek in 1885 niet meer bestond en Berend Brugsma al in 1868 was overleden zijn deze platen mogelijk heruitgegeven door J.B. Wolters in Groningen. Dit is aannemelijk, omdat Wolters bij het faillissement van Schierbeek veel zaken van hen overgenomen. |
