Welkom op "Verzameling in beeld". Op deze site worden op gestructureerde wijze catalogi weergegeven van een aantal verzamelthema's die met name ons nostalgisch gevoel aanspreken. We hopen hiermee mensen te kunnen informeren, stimuleren en enthousiasmeren voor ons erfgoed en de verzamelhobby. U kunt de catalogus raadplegen via het menu aan de rechterkant en gebruik vooral ook het zoekveld voor het zoeken op keywords in de 10.000-den items. Het is mogelijk om zelf een verzameling toe te laten voegen. Stuur hiervoor een bericht aan de
Dit e-mail adres is beschermd door spambots, u heeft Javascript nodig om dit onderdeel te kunnen bekijken
.
Zoekt u een item en kunt u het niet vinden? Laat het ons weten, wij helpen u graag, er zijn diverse verzamelaars en handelaren betrokken bij deze site.
|
|
|
|
Geschreven door Administrator
|
|
Thursday 12 October 2023 |
Website Upgrade Notice
Dear valued visitor,
We have recently undertaken a migration of our website and are diligently addressing some residual issues.
- Display of special characters in our content. We anticipate a resolution to this shortly.
The verzamelinginbeeld.nl team
|
|
Laatst geupdate op ( Friday 13 October 2023 )
|
|
|
Geschreven door Tom Mensink
|
|
Monday 08 March 2021 |
We hebben allemaal wel het beeld voor ogen dat een leerkracht voor de klas stond met een aanwijsstok en een schoolplaat hangende voor de klas. Hierbij vertelt hij zijn verhaal met een ondersteuning van de schoolplaat aan de kinderen. We noemen deze methode van lesgeven "Het aanschouwend of aanschouwelijk onderwijs". Via het aanschouwen van het leermiddel worden dan kinderen op de hoogte gebracht van b.v. de "Vaderlandse Geschiedenis", biologie en andere onderwerpen in de wereld om hen heen.
Veel minder bekend en vrijwel onbekend is het feit hoe en wanneer deze leermethode tot stand is gekomen.
Nu in jaren 30 van de negentiende eeuw was er in het gehucht Euvelgunne onder de rook van Groningen een zeer begaafde onderwijzer hetende Berend Brugsma. Deze kwam ambtshalve in 1838 via een werkbezoek in een doofstommeninstituut in Duitsland terecht en zag daar dat men doofstomme kinderen via plaatjes op de hoogte bracht van de betekenis van een werkwoord. Dit waren de platen van H.C. Wilke. Op deze platen stonden dan over de werkwoorden voorstellingen die het woord uitbeelden. Berend Brugsma vond deze methode van onderwijs zo intrigerend, dat hij vond dat het mogelijk moest zijn om ook normale kinderen via deze methode nog beter kennis bij te brengen dan alleen met woorden.
Hij heeft toen een set van 20 stuks van deze platen gekocht en meegenomen naar Nederland. In overleg met de uitgever Schierbeek in de stad Groningen zijn deze platen in de Nederlandse taal in 1837 en/of 1839 uitgegeven.
Dit feit kan dan gezien worden als het begin van de geschiedenis van het gebruik van schoolplaten in Nederland.
De platen werden uitgegeven met vier voorstellingen in de afmeting van 48 x 40 cm. Door deze in vieren te snijden ontstonden dan 4 x 20 = 80 kleine plaatjes met een afmeting van 24 x 20 cm die je in de hand kon houden als zg. handplaten.
 |
 |
|
1837/1839: 20 Platen voor het Aanschouwelijk Onderwijs
in Lagere- en Kleine-Kinderscholen
|
4x20 Handplaten
|
Wandplaten waren toen nog niet nodig. Dit omdat er in die tijd nog geen leerplicht was en waren de klasjes dan ook erg klein tot een paar kinderen. Vaak waren het kinderen van de "upper ten" die naar school gingen.
Deze 20 platen zijn later bij de 5e druk in 1863 herzien en in samenwerking met steendrukkerij “Van de Wijer” nu in 40 wat grotere platen uitgevoerd, die ook aan de muur konden worden opgehangen.
 |
|
1863: 40 Platen voor het Aanschouwelijk Onderwijs
in Lagere- en Kleine-Kinderscholen
|
In 1885 zijn de platen weer op basis van verouderde kleding opnieuw aangepast. Dit is niet door Schierbeek gebeurd gezien deze toen al niet meer bestond en Brugsma reeds was overleden. Omdat Wolters veel inventaris van Schierbeek heeft overgenomen is het aannemelijk dat Wolters een rol hierin heeft gespeeld.
 |
|
1885: 40 Platen voor het Aanschouwelijk Onderwijs
in Lagere- en Kleine-Kinderscholen
|
De platen van Brugsma zijn zeer zeldzaam te noemen.
Berend Brugsma
| Volledige naam |
Beerent Brugsma |
|
|
| Geboren |
Groningen, 16 september 1797 |
|
|
| Overleden |
Groningen, 8 september 1868 |
|
|
| Onderwijzersacte |
1813 |
|
|
| Verhuizing kweekschool Groningen naar Euvelgunne |
1815 |
|
|
| Directeur Volksschool en Leerschool en Kweekschool(onderwijzersopleiding) in Euvelgunne |
1815 |
|
|
| Verhuizing leerschool en Kweekschool(onderwijzersopleiding) naar Groningen |
1816 |
|
|
| Eerste directeur van het Rijk kweekschool Groningen |
1861 |
|
|
| Begraven |
Groningen Zuiderbegraafplaats |
|
|
Brugsma was een onderwijs natuurtalent en viel al op toen hij als 12 jarige leerling op een school in Euvelgunne zijn onderwijzer “Van Zwinderen” assisteerde bij het lesgeven. Deze op zijn beurt bekostigde zijn opleiding tot onderwijzer en haalde Brugsma op 15-jarige leeftijd zijn onderwijsacte. Hij werd in 1813 onderwijzer van deze “Volksschool” te Euvelgunne.
In 1815 verhuisde de kweekschool van Groningen tijdelijk naar Euvelgunne waar Brugsma vervolgens op 17-jarige leeftijd directeur werd van beide scholen. Onderwijzers waren in die tijd tegelijk opleiders voor aankomende onderwijzers (kwekelingen). In 1816 verhuisde de kweekschool met Brugsma weer naar Groningen. Ook hier bleef Brugsma directeur. In 1861 ging de kweekschool op in een nieuw Rijskweekschool en werd Brugsma hier de eerste directeur van deze Rijkskweekschool voor onderwijzers. Toentertijd één van de twee in Nederland.
Van Swinderen (1784 -1851) en Brugsma waren in die tijd gezamenlijk enorme onderwijsvernieuwers!
De Volkschool in Euvelgunne die achter bleef werd in 1890 gesloten en afgebroken. Er ontstonden toen diverse andere scholen in de omliggende dorpen mede onder invloed van de invoering van de leerplicht in 1900.
Na het begin van deze onderwijsvernieuwing van Berend Brugsma in 1837/1939 volgden al gauw andere onderwijzers en uitgevers die een dergelijk proces in gang hebben gezet. Een voorbeeld is de ondewijzer Hendrik Jan van Lummel die in samenwerking met de uitgever Kemink & Zn. in Utrecht grote en meerdere series schoolplaten in markt hebben gezet. Daarna volgenden tientallen andere uitgevers door de tijd heen, waar deze site een goed beeld van geeft.
Anne van der Velde
|
|
Laatst geupdate op ( Tuesday 09 March 2021 )
|
|
|
Geschreven door Tom Mensink
|
|
Saturday 28 January 2017 |
|
Botanische schoolplaten zijn trendy tegenwoordig en zeker ook met zwarte achtergrond. Er zijn verschillende series en uitgevers en deze zijn soms wat lastig uit elkaar te halen. Hieronder een aantal series/uitgevers.
|
|
|
|
Jung, Koch, Quentell platen,
uitgegeven door Frommann & Morian en door Hagemann,
Duitsland
|
Zippel, Bollmann platen,
uitgegeven door Friedig Vieweg,
Duitsland
|
Lindén, Masalin platen,
uitgegeven door Kustannusosakeyhtiö Otava,
Finland
|
|
|
|
Serie van uitgever Gunnar Saietz,
Zweden
|
Onbekende uitgever,
Denemarken
|
|
|
Laatst geupdate op ( Saturday 28 January 2017 )
|
|
|
Geschreven door Tom Mensink
|
|
Saturday 15 October 2016 |
|
Voor, in en tussen de wereldoorlogen en tot in de jaren 50 was het voor veel mensen zaak om te overleven en was de aandacht voor kunst bij de mensen nauwelijk aanwezig. Toen het economisch in de jaren 60 wat beter ging kwamen "kunst" en andere "moderne kunstuitingen" meer in de belangstelling. Veel nieuw te bouwen scholen en andere overheidsgebouwen werden zelfs van grote kunstwerken voorzien en in meeste steden zijn daar wel voorbeelden van. Denk aan b.v. de Noorderpoort school aan de Verzetsstrijderslaan in Groningen met een kunstwerk in de gevel van de Groninger Ploegschilder Jan van der Zee. Deze en veel andere kunstenaars kregen dan opdrachten van de overheid om ontwerpen te maken voor kunstversieringen in en op nieuwe overheidsgebouwen w.o scholen.
|
|
 |
Ook een goed voorbeeld is de serie kunst-schoolplaten uitgegeven door de V.AE.V.O. in de jaren 60. Deze schoolplaten werden niet verkocht aan scholen maar door deze organisatie in grote kisten aan scholen toegestuurd voor een tijdelijk bruikleen. Het zijn litho's van moderne en soms abstracte schilderijen van diverse bekende kunstenaars die internationaal naam hebben gemaakt. Deze schoolplaten zijn schoolplaat-geschiedkundig zeer bijzondere werken met een totaal andere invalshoek dan de tot dusver gebruikte Huisje-Boompje-Beestje thema's welke op schoolplaten veelal waren geillustreerd. Niet het onderwerp van de schoolplaat staat hier centraal maar via de kleuren en de wijze van schilderen werd vooral de ontwikkeling van gevoel, emotie, creativiteit en expressie van de waarnemer aangesproken. Dit waren toen nog latente eigenschappen van ook kinderen waarvoor in die tijd nauwelijks aandacht was geweest en dus nog erg onontwikkeld. Immers er waren tot die tijd wel andere prioriteiten.
De platen hebben een wat afwijkende uitvoering en met een passe-partout op de randen geplakt lijken ze eigenlijk meer op schilderijen. De maten waren 100 x 80 cm. Ze werden dan in wissellijsten gedaan en opgehangen in de scholen. In de bijbehorene kist zaten 14 wissellijsten en ook een portefeuille met 8 kleinere platen.
|
V.AE.V.O: de Vereniging tot bevordering van het Aesthetisch Element in het Voortgezet Onderwijs. opgericht 1908, opgeheven in 1971, gaf kunstenaars opdracht om grafiek, zoals litho’s, houtsneden en etsen, te vervaardigen voor middelbare scholen.
Anne van der Velde
|
|
Laatst geupdate op ( Saturday 15 October 2016 )
|
|
|
Geschreven door Tom Mensink
|
|
Sunday 28 February 2016 |
|
Onder schoolplaten liefhebbers spreekt met vaak over de "Lummel platen" en we bedoelen dan vooral de serie Aanschouwingsplaten opgezet door H.J. van Lummel (1815-1877) en uitgegeven door Kemink. Er zijn in feite twee aanschouwingsseries, een oude en een herziene. De oude serie liep van 1857 t/m 1880, de herziene van 1900 t/m 1918. Bij uitgave van de herziene serie was van Lummel dus al lang overleden, zijn werk werd voortgezet door W.J. Visser. Niet alleen de tekst van de handleidingen is van de hand van van Lummel, ook de meeste platen van de oude serie zijn door hem getekend. Die van de tweede serie vooral door Josef Hoevenaar, die ook al de laatste platen van de oude serie tekende.
Mogelijke zijn er ook nog andere illustratoren van de vernieuwde serie (er zijn duidelijk stijlverschillen).
De series waren erg populair en zijn diverse malen opnieuw gedrukt. De platen werden dan opnieuw gelithografeerd, met kleine tot grote verschillen per afbeelding. Diverse lithografische bedrijven zijn over de tijd gecontracteerd, waaronder Steendrukkerij De Industrie, W.J. Lts. V. Bueren, Tresling & Co, Versluys & Scherjon, De Ysel en Teurlings grafische kunstinrichting. Van de oude serie zijn er tot maximaal 5 drukken geweest, waarvan de eerste druk in zwart/wit houtskoollithografie. Van de vernieuwde serie zijn wel tot 9 variaties bekend, echter niet elke plaat is in zoveel variaties uitgegeven. Op de site zijn per plaat momenteel maximaal 3 foto's van verschillende uitvoeringen bekend.
De series zijn ook in België uitgegeven door Callewaert Frères, Joseph van In en Aug. Bossaerts.
Alle platen en alle details zijn te vinden door te klikken op onderstaande foto's.
Door op de titel van de afzonderlijke platen te tikken vind u alle uitgaves en foto's. De foto's zijn voornamelijk afkomstig van Jos Beerens Handelsonderneming, van Antiquariaat De Kantlijn, Bredevoort en van Anne van der Velde. Zij hebben ook veel van deze platen te koop.
 |
 |
|
Platenserie voor het aanschouwingsonderwijs
|
Platenserie voor het aanschouwingsonderwijs [Herzien]
|
|
|
Laatst geupdate op ( Sunday 28 February 2016 )
|
|
|
Geschreven door Tom Mensink
|
|
Sunday 31 January 2016 |
|
Niet alleen de stijl van de afbeeldingen op schoolplaten verschillen per land en per periode, maar ook de vorm/uitvoering van de schoolplaat en de bevestigingswijze verschilt vaak per land. Er zijn enige verschijningsvormen die typisch te noemen zijn voor een bepaald land, ook al is ook hier de uitzondering de regel. Zo zijn veel gebruikte platen uit Engeland vaak op dik papier (MacMillan), die uit Frankrijk langwerpig op karton of op dik papier in een houten frame, platen uit Nederland op karton en ook vaak met metalen hoekjes (met name van J.B. Wolters), platen uit Duitsland op karton en meestal zonder metalen hoekjes, platen uit België op linnen tussen stokken, platen uit Zweden op karton met een enkele metalen hanger in het midden, en platen uit Zwitserland met ogen en drie metalen hangers. Hieronder een aantal voorbeelden.
|
|
Laatst geupdate op ( Sunday 31 January 2016 )
|
|
| << Begin < Vorige 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Volgende > Einde >>
| | Resultaten 1 - 6 van 58 |
|
| |
|
|
|
